به گزارش کرد پرس، کمتر از ۲ سال پس از افتتاح، واقعیت های بهره برداری از این خط، فاصله معناداری با وعده ها دارد؛ تا جایی که امروز لغو سفرها، تأخیر در استرداد بهای بلیت، کمبود شدید قطار و نیمه تمام ماندن ایستگاه های مسیر، نارضایتی جدی مردم را به دنبال داشته است.

لغو سفرها؛ «عدد کوچک» یا بی اعتمادی بزرگ؟

کیومرث حبیبی، معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار کردستان، در گفت وگو با بخش خبری صدا و سیما مرکز کردستان، آمار لغو سفرهای قطار سنندج – همدان را کمتر از ۲ درصد عنوان می کند و معتقد است از میان بیش از ۹۲ هزار مسافر، تنها حدود ۲ هزار بلیت لغو شده است.

اگرچه از نگاه آماری، این عدد ممکن است کوچک جلوه داده شود، اما مسئله اصلی از منظر افکار عمومی چیز دیگری است: برای مسافری که تنها گزینه سفر ریلی اش لغو می شود، این ۲ درصد به معنای صد درصد اختلال در برنامه زندگی اوست.

از سوی دیگر، تأخیر چندروزه در بازگشت وجه بلیت ها، آن هم در شرایط اقتصادی فعلی، موضوعی نیست که بتوان آن را با مقایسه با هواپیما یا اتوبوس توجیه کرد؛ ضعف در اطلاع رسانی و نبود پاسخگویی شفاف شرکت های فروش بلیت، عملاً هزینه ناکارآمدی سیستم را بر دوش مردم گذاشته است.

دو روز در هفته؛ راه آهن یا خط نمایشی؟

در حال حاضر، قطار سنندج – همدان تنها ۲ روز در هفته (سه شنبه و جمعه) آن هم صرفاً در مسیر سنندج – تهران فعال است. خود معاون عمرانی استاندار نیز صراحتاً اذعان می کند که این تعداد سفر به هیچ عنوان کافی نیست و استقبال مردم بسیار فراتر از ظرفیت فعلی است.

سؤال جدی اینجاست: چگونه پروژه ای با این حجم از هزینه و تبلیغات افتتاح می شود، اما در عمل به خطی با حداقل خدمات و حداقل بهره وری مسافری تبدیل می شود؟

کمبود لوکوموتیو و مولد برق، به عنوان دلیل اصلی کاهش سفرها مطرح می شود؛ اما این مشکلات، موضوعات تازه ای نیستند. آیا این چالش ها پیش از افتتاح پروژه پیش بینی نشده بودند یا افتتاح، بر بهره برداری اولویت داده شد؟

مسافر در حاشیه، بار در اولویت؟

اظهارات مسئولان نشان می دهد که نگاه راه آهن به این مسیر، بیش از آنکه مسافرمحور باشد، باری است؛ هرچند توسعه حمل ونقل بار و صادرات (سیمان، گندم و…) برای استان مهم است، اما نباید به بهای نادیده گرفتن حق مردم برای دسترسی به حمل ونقل ایمن، منظم و ارزان تمام شود.

این نگرانی زمانی جدی تر می شود که خود مسئولان اذعان می کنند حمل ونقل مسافری پربازده نیست و شرکت راه آهن تمایل بیشتری به بخش بار دارد؛ اعترافی که زنگ خطر حذف تدریجی مسافر از اولویت های این خط ریلی را به صدا در می آورد.

ایستگاه قروه؛ وعده های تکراری، پیشرفت کند

ایستگاه قروه، به عنوان یکی از مهم ترین ایستگاه های مسیر، همچنان نیمه تمام است و بنا به گفته معاون عمرانی استاندار، تنها حدود ۴۲ درصد پیشرفت فیزیکی دارد؛ هرچند در سفر اخیر رئیس جمهور، وعده اختصاص ۴۰۰ میلیارد تومان برای تکمیل این ایستگاه داده شده، اما تجربه سال های گذشته نشان داده که وعده بدون تخصیص، عملاً پیشرفتی ایجاد نمی کند.

مردم قروه و شرق استان کردستان همچنان تماشاگر قطارهایی هستند که از کنار شهرشان عبور می کند، بی آنکه سهمی از خدمات آن داشته باشند.

اتصال به کردستان عراق؛ رؤیای دوردست

امتداد خط ریلی سنندج به مرز و اقلیم کردستان عراق، یکی از کلیدی ترین پروژه های توسعه ای استان است؛ پروژه ای که می تواند کردستان را به حلقه ای مهم در ترانزیت منطقه ای تبدیل کند؛ با این حال، نیاز به ۱۴ تا ۱۵ هزار میلیارد تومان اعتبار و بلاتکلیفی ماده ۲۳، این طرح را فعلاً در حد حرف و پیگیری های اداری نگه داشته است.

در شرایطی که دولت از کمبود منابع سخن می گوید، این نگرانی وجود دارد که این پروژه نیز مانند بسیاری از طرح های زیرساختی کردستان، سال ها در صف انتظار باقی بماند.

مطالبه ای فراتر از آمار

مشکل راه آهن سنندج – همدان، صرفاً درصد کنسلی یا تعداد واگن نیست؛ مسئله اصلی، شکاف میان وعده های افتتاح و واقعیت بهره برداری است؛ مردمی که سال ها برای رسیدن قطار به سنندج صبر کردند، امروز انتظار دارند این خط ریلی واقعاً در خدمت آن ها باشد، نه اینکه به پروژه ای نیمه فعال با کارکرد محدود تبدیل شود.

به نظر می رسد تا زمانی که نگاه تصمیم گیران از افتتاح محوری به بهره برداری محوری تغییر نکند، راه آهن سنندج – همدان همچنان با نارضایتی مردم و حاشیه های مکرر همراه خواهد بود؛ مسیری که قرار بود راه توسعه باشد، اما فعلاً خود به یک مطالبه حل نشده تبدیل شده است.