دوران کالکان: کنار کشیدن از روند صلح، جنگ را با شدت بیشتری باز می گرداند

سرویس ترکیه - دوران کالکان با توصیف روند جاری صلح به‌عنوان مسیری «برگشت‌ناپذیر»، هشدار داد کنار کشیدن از آن به معنای بازگشت جنگی شدیدتر است؛ او همچنین گفت تا زمانی که محدودیت‌های ارتباطی علیه اوجالان برطرف نشود و پارادایم انکار کردها تغییر نکند، پیشبرد واقعی روند صلح دشوار خواهد بود.

به گزارش کردپرس، دوران کالکان با توصیف روند جاری به‌عنوان مسیری «برگشت‌ناپذیر»، هشدار داد کنار ایستادن از آن به معنای بازگشت به جنگی شدیدتر است؛ او در عین تأکید بر نقش مجلس و کمیسیون پارلمانی و دیدار اِمرالی، از سکوت و دوگانگی اپوزیسیون—به‌ویژه CHP—انتقاد کرد. کالکان با انتقاد صریح از تداوم حصر و محدودیت‌های ارتباطی در اِمرالی تأکید کرد که دیدارهای محدود و کنترل‌شده نمی‌تواند جایگزین شرایط عادی و آزاد ارتباطی شود و اگر قرار است روند جاری به صلحی واقعی بینجامد، باید موانع ارتباطی عبدالله اوجالان به‌صورت جدی و پایدار برطرف شود.

دوران کالکان، عضو «آکادمی علوم اجتماعی عبدالله اوجالان» (یکی از نام های جایگزین برای حزب منحل شده کارگران کردستان/PKK)، در گفت‌وگو با مدیا خبر تی وی (Medya Haber TV) در ارزیابی خود از تحولات اخیر گفت روندی که آغاز شده «بدون جایگزین» است و هر نیرویی که از مشارکت در آن خودداری کند، در نهایت بازنده خواهد بود. به گفته او، بیرون ماندن از این مسیر نه یک موضع «بی‌طرفانه»، بلکه انتخابِ ناگفتهِ گزینه‌ای دیگر است؛ گزینه‌ای که از نگاه او چیزی جز تشدید چندبرابری جنگ و حرکت به سمت یک فاجعه نیست. کالکان تأکید کرد انتظارِ «بازگشت به عقب» یا تماشاگر ماندن تا روشن شدن نتایج، نوعی فرصت‌طلبی است که نه به روند کمک می‌کند و نه به جایگاه سیاسی کنشگران.

همین که پارلمان در این سطح وارد کار شده، نشان می‌دهد دیالوگ از حالت محدود خارج شده و سیاست رسمی مسئولیت مستقیم‌تری بر عهده گرفته است

کالکان در این گفت‌وگو، مشارکت مجلس و کمیسیون پارلمانی را در این مرحله «گامی تازه و مهم» توصیف کرد و گفت کار کمیسیون به نقطه‌ای رسیده که باید آن را جدی گرفت. او با اشاره به این‌که در نهایت یک هیئت به اِمرالی رفت و با «اوجالان» دیدار کرد، افزود بخشی از محتوای این دیدارها تا حدی در افکار عمومی بازتاب یافت و خلاصه‌ای از آن نیز به کمیسیون تازه‌تشکیل‌شده در مجلس منتقل شد و از مسیر رسانه‌ها به جامعه رسید. به گفته کالکان، همین که پارلمان در این سطح وارد کار شده، هم با تشکیل کمیسیون و هم با پذیرفتن اصل گفت‌وگو و دیدار، به معنای آن است که «دیالوگ» از سطح محدود خارج شده و سیاست رسمی مسئولیت مستقیم‌تری بر عهده گرفته است. با این حال او تصریح کرد نسبت به نحوه شکل‌گیری و شیوه کار کمیسیون نقدهایی دارد و باید دید این سازوکار در نهایت چه گزارش‌هایی از احزاب عضو دریافت می‌کند، چه جمع‌بندی‌ای ارائه می‌دهد، چه پیشنهادهایی به مجلس می‌برد و پارلمان این پیشنهادها را چگونه بررسی و ارزیابی خواهد کرد.

کالکان سپس با هشدار درباره حساسیت مرحله کنونی گفت این روند «موقت و تاکتیکی» نیست، بلکه یک روند «حیاتی» است که نیازمند دقت و وسواس سیاسی است. او تأکید کرد خودِ بحث‌ها و اختلاف‌نظرها درباره کمیسیون، ترکیب هیئت و حتی نحوه انتقال نتایج دیدار اِمرالی به کمیسیون، در اصل نشان‌دهنده اهمیت موضوع و ضرورت گفت‌وگوی آزاد است؛ اما در عین حال نباید به قضاوت‌های شتاب‌زده و پیش‌داوری تبدیل شود. او گفت اکنون به‌طور رسمی اعلام شده که از احزاب حاضر در کمیسیون گزارش‌هایی دریافت می‌شود و قرار است کمیسیون بر پایه همین گزارش‌ها، چارچوب حقوقی و سیاسیِ لازم برای ادامه روند را به‌صورت جامع به مجلس ارائه دهد. از نظر کالکان، نقطه تعیین‌کننده دقیقاً همین‌جاست: این‌که گزارش چگونه تدوین می‌شود، محتوای آن چه خواهد بود، چه پیشنهادهای عملی به مجلس می‌دهد و سیاست رسمی با آن چه برخوردی می‌کند. او افزود بهتر است به جای داوری زودهنگام، روند گام‌به‌گام دنبال شود و در زمان مناسب، با نگاه واقع‌بینانه و مسئولانه موضع‌گیری صورت گیرد.

این که عرصه سیاسی و پارلمان از بازتاب دادن دیدگاه‌های اوجالان پرهیز می‌کنند، نشانه‌ای از ترس سیاستمداران است

کالکان در بخش دیگری از سخنانش، از احزاب اپوزیسیون—به‌ویژه حزب جمهوری خواه خلق (CHP)—انتقاد کرد و گفت برخی نیروهایی که ابتدا در این مسیر حضور نداشتند، بعدتر مواضع خودانتقادی گرفته‌اند؛ اما در مورد CHP، میان گفتار و عمل هم‌خوانی دیده نمی‌شود. او نرفتن CHP به اِمرالی را «اشتباه سیاسی» توصیف کرد و گفت اگر حزبی از «حل دموکراتیک مسئله کُرد» سخن می‌گوید، باید در عمل نیز به همان آدرسی برود که به باور او بخش مهمی از جامعه کُرد آن را مرجع اراده سیاسی می‌داند. کالکان همچنین به این نکته اشاره کرد که خود اوجالان نیز نسبت به فعال بودن «مکانیسم کودتا» و امکان مداخله‌های پنهان هشدار داده و این عوامل ممکن است در رفتار برخی بازیگران اثر گذاشته باشد؛ اما به گفته او، حتی با وجود فشارها و دشواری‌ها، سیاست نمی‌تواند با سکوت یا احتیاطی که به «ناتوانی» شباهت دارد، از مسئولیت شانه خالی کند. او پرسید چرا سیاست و پارلمان از بازتاب دادن دیدگاه‌های اوجالان پرهیز دارند و این وضعیت را نشانه‌ای از «ترس سیاست» دانست؛ ترسی که به باور او روند را فرسوده و تضعیف می‌کند.

او در ادامه تأکید کرد نشانیِ حل مسئله کُرد باید عرصه سیاست‌ورزی و پارلمان باشد، نه واگذاری میدان به فشارها، قطبی‌سازی و روایت‌های صرفاً امنیتی. به گفته کالکان، ترکیه با یک آزمون تاریخی روبه‌روست و اگر کمیسیون می‌خواهد نقش واقعی ایفا کند، باید مسئله را از سطح «تروریسم» و پایان دادن صرف به آن فراتر ببرد و به سمت یک چارچوب حقوقی-سیاسیِ حل‌محور حرکت کند. او گفت اگر علت‌ها و زمینه‌های مسئله دیده نشود و ابزارهای حقوقی و سیاسی برای عبور از آن به کار نیاید، راه‌حل پایدار شکل نمی‌گیرد. کالکان در همین چارچوب از ضرورت قوانین مشخص سخن گفت؛ قوانینی که از آن‌ها با عنوان «قوانین آزادی‌ها»، «قوانین ادغام دموکراتیک» و «قوانین گذار» یاد کرد و تأکید داشت کمیسیون باید به جای بازتولید وضعیت موجود، پیشنهادهایی ارائه دهد که واقعاً امکان حل را تقویت کند.

تا زمانی که حصر در اِمرالی پایان نیابد، این روند به نتیجه نخواهد رسید

دوران کالکان با اشاره به تداوم «حصر و انزوای اجباری» در اِمرالی گفت با وجود انجام برخی دیدارها، هنوز نمی‌توان از عادی شدن شرایط ارتباطی سخن گفت. به گفته او، تماس‌های محدود و مقطعی با هیئت‌ها، نه تنها به معنای پایان حصر نیست، بلکه نشان می‌دهد که امکان‌های ارتباطی همچنان به‌شدت کنترل‌شده و ناکافی است.

کالکان تأکید کرد که پیشبرد واقعی این روند، مستلزم آن است که عبدالله اوجالان بتواند در شرایطی آزاد، مستمر و مؤثر با جامعه، نیروهای سیاسی و افکار عمومی ارتباط برقرار کند. او گفت فراهم شدن امکان «آزادِ کار و زندگی» برای اوجالان نه یک مطالبه نمادین، بلکه ضرورتی عملی برای موفقیت روند صلح است؛ زیرا به باور او، این روند دارای یک مخاطب و بازیگر اصلی است که بدون نقش‌آفرینی فعال و مستقیم او، به نتیجه نخواهد رسید.

به گفته کالکان، ادامه محدودیت‌های ارتباطی، روند را شکننده، کند و مستعد انحراف می‌کند و اجازه نمی‌دهد پیام‌ها، تحلیل‌ها و فراخوان‌های لازم به‌درستی به جامعه منتقل شود. او افزود اگر واقعاً اراده‌ای برای به سرانجام رساندن این مسیر وجود دارد، باید حصر به‌طور جدی و پایدار رفع شود و شرایطی فراهم آید که اوجالان بتواند بدون مانع، نقش راهبردی خود را ایفا کند.

سیاستمدار کهنه کار PKK هشدار داد که اتکا به دیدارهای حداقلی و کنترل‌شده، نه‌تنها پاسخ‌گوی نیازهای این مرحله حساس نیست، بلکه خطر فرسایشی شدن روند را افزایش می‌دهد. به گفته او، برداشتن موانع ارتباطی در اِمرالی شرطی اساسی برای تبدیل این مسیر به فرآیندی واقعی، مؤثر و پایدار است.

دوران کالکان در بخش مرتبط با سوریه، رویکرد ترکیه را مورد انتقاد قرار داد و گفت شمال و شرق سوریه برای گفت‌وگو بسته نیست، اما آنکارا مسئولیت‌ها را یک‌طرفه متوجه آن مدیریت می‌کند. او اضافه کرد ضدیت با کردها با ادعای حل مسئله کرد در تضاد است و اگر هدف، حل واقعی باشد، «پارادایم انکار کردها» باید تغییر کند؛ در غیر این صورت، تناقض میان گفتار صلح و رفتار سیاسی، خود به مانع تازه‌ای در مسیر تبدیل می‌شود.

کد مطلب 2791676

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha